Bezpieczeństwo zdrowotne

PRZEDMIOT

LICZBA GODZIN

ZAGADNIENIA

Zdrowie publiczne w systemie ochrony zdrowia 12
  • Tło historyczne powstania dziedziny „zdrowia publicznego”. Stare i współczesne ujęcie „zdrowia publicznego”. Koncepcje zdrowia publicznego.
  • Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby, klasyfikacja czynników warunkujących zdrowie w ujęciu jednostkowym i globalnym. Determinanty zdrowia i choroby i ich wpływ na kondycję zdrowotną populacji.
  • Promocja zdrowia, profilaktyka a zdrowie publiczne. Profilaktyka pierwotna i wtórna w zdrowiu publicznym. Narodowy Program Zdrowia – cele i zadania.
  • Ocena stanu zdrowia populacji. Mierniki zdrowia. Sytuacja zdrowotna i demograficzna populacji polskiej.
  • Choroby społeczne i cywilizacyjne. Analiza występowania niektórych chorób. Profilaktyka i zapobieganie – cele, zadania, formy.
  • Systemy opieki medycznej w Polsce i na świecie - organizacja i finansowanie.
  • Zasady funkcjonowania rynku usług medycznych w Polsce i wybranych krajach UE.
Edukacja zdrowotna i profilaktyka w zakresie chorób cywilizacyjnych 16
  • Podstawowe zagadnienia związane z nauką o zdrowiu i chorobach, czynnikach ryzyka powstawania chorób, z zakresem nauki epidemiologii i profilaktyce w prewencji chorób cywilizacyjnych
  • Metody pomiaru stanu zdrowia społeczeństwa, zapadalności i zachorowalności, dane dotyczące aktualnego stanu zdrowia polskiego społeczeństwa na tle innych europejskich społeczności oraz możliwości weryfikowania wiarygodności danych dotyczących stanu zdrowia społeczeństwa.
  • Ogólna charakterystyka modelu stylu życia społeczeństwa, czynników determinujących zdrowie, tj. genetycznych, środowiskowych i społecznych, znaczenia zachowań prozdrowotnych i antyzdrowotnych oraz roli „zdrowej diety” i aktywności fizycznej w aspekcie wpływu na zdrowie.
  • Czynniki ryzyka chorób układu krążenia, metody zapobiegania, rola badań profilaktycznych w prewencji chorób układu krążenia, zagrożenia nadwagą i otyłością, insulinoopornością i cukrzycą jako problemami zdrowotnymi współczesnego świata.
  • Choroby nowotworowe, przyczyny powstawania, sytuacja epidemiologiczna w zakresie onkologii w Polsce, wpływ „stylu życia” w powstawaniu nowotworów oraz rola badań profilaktycznych we wczesnym rozpoznaniu nowotworów.
  • Witaminy i suplementy diety, ich rola i zagrożenia, możliwość weryfikacji wiarygodności danych, witamina D3 i C – prawdy i mity, zagrożenie osteoporozą, metody jej rozpoznawania, zapobiegania i przewidywania konsekwencji zdrowotnych.
  • Choroby zakaźne i zaraźliwe, drogi szerzenia, kwarantanna i izolacja, układ odpornościowy i sposoby jego wspomagania oraz problematyka szczepień.
Higiena żywności i podstawy zdrowego żywienia 20
  • Zatrucia pokarmowe: Etiologia, rodzaje zatruć, epidemiologia. Opracowanie ogniska epidemii.
  • Podstawowe pojęcia i definicje z zakresu toksykologii żywności
  • Metody badań toksyczności substancji obcych, ustalanie ADI, badania epidemiologiczne
  • Przemiany substancji obcych (ksenobiotyków) w organizmie człowieka
  • Naturalne substancje obce i antyodżywcze w żywności
  • Zanieczyszczenia chemiczne żywości: Azotany, azotyny, nitrozoaminy – charakterystyka, źródła w żywności, przemiany w organizmie, toksyczność i dopuszczalne ilości w produktach spożywczych
  • Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), chlorowane di- i trifenyle (PCB, PCT), dioksyny, akryloamid, heterocykliczne aminy aromatyczne (HAA) – charakterystyka, źródła w żywności, toksyczność i dopuszczalne ilości w produktach spożywczych
  • Metale ciężkie (Pb, Cd, Hg, As), pestycydy - charakterystyka, źródła w żywności, toksyczność i dopuszczalne ilości w produktach spożywczych
  • Zanieczyszczenia biologiczne żywności
  • Dodatki do żywności – definicja, podział, kryteria stosowania, aspekty toksykologiczne
  • Barwniki, syntetyczne substancje słodzące, substancje konserwujące, przeciwutleniacze
  • Zasady higieny w przetwórstwie i przechowalnictwie żywności
  • Znaczenie składników pokarmowych w utrzymaniu zdrowia. Zasady prawidłowego żywienia. Piramida zdrowia osoby dorosłej. Piramida zdrowia dzieci i młodzieży. Normy żywieniowe. Wartości odżywcze pokarmów. Normy żywienia człowieka
  • Żywienie a bilans energetyczny i homeostaza organizmu.
  • Indeks glikemiczny.
  • Informacje żywieniowe na etykietach a wybór produktu.
Epidemiologia chorób niezakaźnych 10
  • Historia i rozwój epidemiologii na przestrzeni wieków.
  • Wprowadzenie do epidemiologii – definicje, podział i zastosowanie epidemiologii. Rozmiar problemu w krajach rozwiniętych i rozwijających się. Przyczynowość i czynniki ryzyka.
  • Występowanie chorób niezakaźnych, epidemiologia najczęściej występujących jednostek chorobowych:
  • choroby neurologiczne, kardiologiczne, endokrynologiczne, onkologiczne, psychiczne, pulmonologiczne.
  • Problematyka otyłości.
  • Epidemiologia chorób związanych z żywieniem oraz żywnością.
  • Epidemiologia chorób związanych z zanieczyszczeniem środowiska.
  • Społeczne uwarunkowania stanu zdrowia.
  • Metody badań epidemiologicznych i ich zastosowanie – opis, przykłady.
  • Profilaktyka i zwalczanie chorób niezakaźnych.
  • Analiza zmian chorób zakaźnych na przestrzeni ostatnich lat, opis zmian, tendencje, na podstawie analiz statystycznych.
  • Rozwój chorób niezakaźnych oraz ich przyszłość.
  • Przewidywania ekspertów co do występowania chorób niezakaźnych w przyszłości.
Wybrane zagadnienia z higieny środowiska, toksykologii i zagrożeń środowiskowych 16
  • Źródła i rodzaje zanieczyszczenia środowiska, w tym związane z działalnością człowieka. Zanieczyszczenia biologiczne środowiska.
  • Higiena środowiska przyrodniczego: wód, gleby, powietrza.
  • Higiena środowiska zamieszkania, środowiska pracy – profilaktyka chorób zawodowych.
  • Zdrowie środowiskowe – pojęcia i elementy składowe. Środowiskowe czynniki ryzyka chorób społecznych i psychicznych.
  • Epidemiologia środowiskowa – źródła zagrożeń zdrowotnych.
  • Toksykologia środowiskowa – rodzaje i źródła toksyn oraz zagrożenia. Badania toksykologiczne – ogólna charakterystyka metod.
  • Normalizacja, akredytacja i certyfikacja w Unii Europejskiej.
  • Organizacja ochrony środowiska w Polsce.
  • Zadania samorządu terytorialnego w zakresie eliminacji zagrożeń środowiskowych.
  • Organizacja nadzoru sanitarno-higienicznego środowiska życia człowieka.
Coaching zdrowego stylu życia 20
  • Sesja coachingowa – struktura rozmowy coachingowej, budowanie kontaktu i tworzenie układu coachingowego. Technika GROW i SWOT w praktyce coachingu.
  • Coachingowy model pracy z pacjentem - teoria przywiązania, czynniki wspierające pracę z pacjentem.
  • Kompetencje coachingowe – komunikacja z pacjentem i rodziną, radzenie sobie z wymagającymi sytuacjami i reakcjami. Inteligencja emocjonalna.
  • Choroby psychosomatyczne – teorie powstawania. Coaching w chorobach psychosomatycznych - świadomość w obszarze specyfiki danej choroby, budowanie siatki wsparcia społecznego, praca z żałobą, zaburzeniami lękowymi i traumą.
  • Kontakt w ochronie zdrowia - emocje w pracy w ochronie zdrowia.
  • Psychologiczne, ekonomiczne i społeczne uwarunkowania zdrowia i choroby.
  • Przekonania i emocje w coachingu.
  • Specyfika coachingu zdrowia.
  • Nawyki w obszarze zachowań zdrowotnych.
  • Efektywność osobista – ćwiczenia praktyczne.
  • Narzędzia terapeutyczne w coachingu.
  • Coaching dietetyczny - w poszukiwaniu motywacji pacjenta.
  • Coaching life balance - równowaga i spokój w życiu codziennym, witalność ciała i umysłu.
  • Dialog motywujący a coaching. Pomaganie a coaching.
Epidemiologia stanów i chorób dietozależnych 24
  • Niedożywienie – rodzaje, występowanie, przyczyny i następstwa. Zasady postępowania dietetycznego w niedożywieniu.
  • Nadwaga i otyłość - rodzaje, występowanie, przyczyny i następstwa. Zasady postępowania dietetycznego w nadwadze i otyłości.
  • Wpływ diety na występowanie i leczenie choroby niedokrwiennej serca i nadciśnienia tętniczego.
  • Zespół metaboliczny – występowanie, przyczyny i następstwa. Postępowanie dietetyczne w zespole metabolicznym.
  • Cukrzyca typu 2 - występowanie, przyczyny i następstwa. Postępowanie dietetyczne w cukrzycy typu 2.
  • Zaburzenia gospodarki lipidowej - występowanie, przyczyny i następstwa. Postępowanie dietetyczne w dyslipidemiach.
  • Osteoporoza – występowanie, przyczyny i następstwa. Postępowanie dietetyczne w osteoporozie.
  • Żywienie w chorobach żołądka i przełyku: refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie błony śluzowej żołądka, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.
  • Żywienie w chorobach wątroby i dróg żółciowych – stłuszczenie wątroby, marskość wątroby, kamica żółciowa.
  • Wpływ diety na występowanie nowotworów przewodu pokarmowego.
Epidemiologia chorób zakaźnych 10
  • Epidemiologia, rozpoznawanie, leczenie i profilaktyka chorób zakaźnych.
  • Wścieklizna jako choroba odzwierzęca – śmiertelne niebezpieczeństwo dla człowieka - profilaktyka i postępowanie w sytuacjach niebezpiecznych.
  • Wirus HIV i wywoływana przez niego choroba – AIDS, jako potencjalne zagrożenie w otaczającym nas świecie – metody wykrywania i sposoby leczenia
  • Choroby przenoszone przez kleszcze i owady, epidemiologia, rozpoznawanie i leczenie.
  • Choroby tropikalne - medycyna podróży i współczesne zagrożenia związane z migracją ludności; - aktualne zagrożenia epidemiologiczne.
Stres, wypalenie zawodowe, techniki corporate wellbeing 12
  • Treści związane z rozumieniem i definiowaniem pojęcia stresu. Objawy stresu. Stres mobilizujący i destrukcyjny.
  • Źródła stresu w codziennym życiu (stresory): środowiskowe, społeczne, zawodowe, indywidualne. Kwestionariusz Holmesa i Rahe’a.
  • Stres chroniczny (wywołany jest codziennymi lub często powtarzającymi się trudnościami) i stres ostry (wywołany jest nagłymi, wyjątkowo stresującymi i zagrażającymi zdarzeniami).
  • Treści związane z rozumieniem i definiowaniem pojęcia „wypalenie zawodowe”, metod badania wypalenia zawodowego. Elementy wypalenia zawodowego: wyczerpanie emocjonalne, depersonalizacja kontaktów międzyludzkich oraz obniżenie
  • potrzeby osobistych osiągnięć i poczucie braku kompetencji. Przyczyny wyplenia zawodowego.
  • Wiedza na temat chorób i zaburzeń psychicznych oraz dysfunkcji seksualnych będących bezpośrednimi konsekwencjami stresu. Depresja, zaburzenia lękowe, dysfunkcje seksualne, uzależnienia.
  • Style radzenia sobie ze stresem. Styl skoncentrowany na zadaniu, styl skoncentrowany na emocjach, styl zorientowany na unikanie. Sposoby radzenia sobie ze stresem. Metody relaksacyjne. Relaksacja Jacobsona.
  • Corporate wellbeing (corporate wellness) i jego założenia. Sposoby realizowania programów corporate wellbeing w firmie.
Technologia produkcji żywności wysokiej jakości z elementami ekologii 16
  • Rola żywności w zapewnieniu zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka. Charakterystyka zasad zdrowego stylu życia i racjonalnego zachowania żywieniowego i zdrowotnego.
  • Ekologia – pojęcie, istota oraz zasady ekologicznego rozwoju społeczno-gospodarczego. Walory środowiska przyrodniczego i ich ochrona w aspekcie produkcji żywności. Korzyści środowiskowe z ekologicznych metod produkcji żywności.
  • Istota, zakres i zadania nauki technologii żywności i żywienia oraz podstawy ekologii.
  • Składniki pokarmowe, rodzaje i funkcje oraz możliwości ich wykorzystania. Baza surowcowa dla przemysłu spożywczego. Warunki i metody produkcji żywności, nowe trendy w produkcji i przetwórstwie żywności oraz w usługach gastronomicznych.
  • Zwyczaje i nawyki żywieniowe oraz preferencje w zakresie metod obróbki technologicznej surowców i produktów żywnościowych w aspekcie zagrożenia chorobami cywilizacyjnymi, w tym dietozależnymi.
  • Charakterystyka metod produkcji żywności rolnictwa ekologicznego – istota oraz perspektywy rozwoju. Zasady produkcji roślinnej i zwierzęcej w gospodarstwach ekologicznych. Podstawowe różnice między konwencjonalną, a ekologiczną produkcją żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
  • Charakterystyka żywności wysokiej jakości, w tym żywności ekologicznej - definicje, zalety stosowania oraz ograniczenia. Jakość żywności ekologicznej oraz czynniki warunkujące jej wartość odżywczą i bezpieczeństwo zdrowotne.
  • Korzyści zdrowotne dla człowieka z ekologicznych metod produkcji i konsumpcji żywności organicznej. Motywacje konsumentów przy wyborze żywności ekologicznej oraz profil konsumenta ekologicznego.
  • Certyfikacja gospodarstwa ekologicznych oraz znakowanie produktów ekologicznych. Uwarunkowania prawne funkcjonowania gospodarstw ekologicznych oraz obrotu produktami ekologicznymi.
  • Kontrola i nadzór w produkcji oraz dystrybucji żywności ekologicznej. Certyfikacja gospodarstw ekologicznych oraz znakowanie produktów. Uwarunkowania prawne funkcjonowania gospodarstw ekologicznych oraz obrotu produktami ekologicznymi.
  • Rola żywności ekologicznej we współczesnym modelu żywienia. Walory odżywcze i organoleptyczne żywności ekologicznej, w porównaniu z żywnością konwencjonalną. Korzyści środowiskowe oraz zdrowotne dla człowieka z ekologicznych metod produkcji i konsumpcji żywności organicznej.
  • Prawo żywnościowe w aspekcie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności i żywienia. Zasady i systemy zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności i żywienia (GMP/GHP oraz HACCP).
Nutrigenomika 8
  • Wprowadzenie do epigenetyki, nutrigenetyki i nutrigenomiki.
  • Modyfikacje epigenetyczne: acetylacja, metylacja; na różnych poziomach kontrolnych.
  • Główne szlaki sygnalizacyjne, enzymy i receptory związane ze zmianami epigenetycznymi.
  • Genetyczne podstawy nowotworzenia. Wpływ genów i diety na występowanie nowotworów.
  • Charakterystyka chorób uwarunkowanych genetycznie związanych z zaburzeniem metabolizmu.
  • Bioaktywne składniki żywności i ich prozdrowotny oddziaływanie na organizm człowieka.
  • Geny metabolizmu i otyłości. Interpretacja wyników badań genetycznych.
  • Geny nietolerancji pokarmowych. Interpretacja wyników badań genetycznych.
  • Geny metabolizmu witamin i antyoksydantów. Interpretacja wyników badań genetycznych.
  • Przykłady interwencji dietetycznych z wykorzystaniem badań genetycznych.
  • Techniki biologii molekularnej i ich wykorzystywanie w analizie ekspresji genów eukariontów.
  • Omówienie genów analizowanych w badaniach nad wpływem diety na czynniki genetyczne.
  • Wykorzystanie markerów molekularnych w identyfikacji zmienności genetycznej.
  • Omówienie metod umożliwiających wykrywanie polimorfizmu i mutacji genów.
Aktywność fizyczna w profilaktyce chorób cywilizacyjnych 20
  • Podstawowe zagadnienia związane z fizjologią wysiłku fizycznego. Składniki odżywcze biorące udział w procesach energetycznych oraz regeneracyjnych organizmu.
  • Budowa i skład ciała człowieka – wpływ na zdolności wysiłkowe. Metody oceny składu ciała.
  • Określanie zapotrzebowania energetycznego i odżywczego osób aktywnych fizycznie. Najważniejsze aspekty diety w aktywności fizycznej.
  • Prewencyjny wpływ aktywności fizycznej na występowanie chorób u człowieka.
  • Wpływ siedzącego trybu życia na rozwój wybranych chorób cywilizacyjnych: otyłość, zaburzenia gospodarki węglowodanowej i lipidowej, choroby układu krążenia, choroby nowotworowe, osteoporoza.
  • Przygotowanie organizmu do wysiłku fizycznego.
  • Podstawy planowania wysiłku fizycznego, sposobu żywienia oraz suplementacji w aktywności fizycznej.
Razem 184